Ile wynosi spadek po rodzicach?

Kwotowa wartość spadku po rodzicach (jak i po każdej innej osobie) zależy oczywiście od tego jaki majątek udało im się zgromadzić za życia i co z tego majątku wchodzi w skład spadku w momencie jego otwarcia, czyli w momencie śmierci matki lub ojca. Wg przepisów kodeksu cywilnego każde dziecko dziedziczy po rodzicu równy udział- przy czym przepisy te nie precyzują jakie dokładnie składniki majątku mają przypaść każdemu z dzieci. Dlatego tak istotne w każdej sprawie jest to, czy zmarły pozostawił po sobie testament, w którym zawarł swoją ostatnią wolę, gdyż to będzie kształtowało nam ewentualne postępowanie o dział spadku. 

Kodeks cywilny wskazuje, iż każde dziecko otrzymuje spadek po rodzicach w takich samych udziałach, czyli sąd spadkowy w stwierdzeniu nabycia spadku bądź notariusz w akcie poświadczenia dziedziczenia nie będzie rozdysponował które z dzieci otrzyma daną konkretną rzecz. Przykładowy zapis postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku będzie brzmiał: 

Sąd Rejonowy Poznań- Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu w sprawie z wniosku Anny Kowalskiej przy udziale Bartosza Kowalskiego o stwierdzenie nabycia spadku po Janie Kowalskim:

-stwierdza, że spadek po Janie Kowalskim, synu Janusza i Krystyny z domu Nowak, zmarłym dnia 5 listopada 2021 roku w Poznaniu, ostatnio stale zamieszkałym w Poznaniu, na podstawie testamentu notarialnego z dnia 25 kwietnia 2019 roku, sporządzonego przed notariuszem Janem Notariuszowskim w kancelarii notarialnej w Poznaniu nr rep. A 5555/2019, otwartego i ogłoszonego w dniu 15 marca 2023 roku w sprawie o sygn. akt I Ns 1111/23 nabyli z dobrodziejstwem inwentarza: - syn Bartosz Kowalski, syn Jana i Ilony z domu Kopeć oraz- córka Anna Kowalska, córka Jana i Ilony z domu Kowalska w 1/2 części każdy z nich. 

Zatem w przypadku, gdy zmarli rodzice lub zmarły rodzic pozostawił testament lub nie pozostawił, a w spadku znajduje się co najmniej kilka jego składników, należy albo złożyć do sądu wniosek o dział spadku - w sytuacji, gdy spadkobiercy nie mają wspólnego stanowiska co do tego spadku i jest to pomiędzy nimi sporne, albo udać się do notariusza i notarialnie dokonać działu spadku, ale jest to możliwe tylko wtedy, gdy wszyscy spadkobiercy mają jedno stanowisko w tej kwestii i są zgodnie zarówno do samych składników spadku, jak i do sposobu ich podziału. 

Zobacz również: "Podatek od spadków i darowizn – ile wynosi i kto płaci?"

Stwierdzenie nabycia spadku po rodzicach w sądzie

Podczas postępowania przed sądem o stwierdzenie nabycia spadku sąd ustala jaka część spadku należy do danego spadkobiercy- albo na podstawie dziedziczenia ustawowego albo na podstawie dziedziczenia testamentowego (jeśli testament został sporządzony). Takie prawomocne postanowienie sądu umożliwia dokonanie wszelkich niezbędnych czynności koniecznych po załatwieniu spraw po zmarłych rodzicach- np. aby pobrać pieniądze z konta bankowego należącego do zmarłej matki lub ojca lub, by dokonać zmian w księdze wieczystej nieruchomości pozostawionych przez spadkodawców. 

W/W wniosek składa się do sądu spadku, czyli do sądu właściwego dla ostatniego miejsca pobytu zwykłego zmarłego spadkodawcy. We wniosku o stwierdzenie nabycia spadku załączyć należy wszystkie informacje w związku ze spadkobiercami, czyli w omawianej sytuacji- rodzicami lub rodzicem, chodzi szczególnie o to, czy i jeśli tak- ile dzieci ma spadkodawca, czy miał żonę/męża, kto powinien w ocenie wnioskodawcy dziedziczyć po zmarłym. Gdy zmarły pozostawił po sobie testament, można ten testament dołączyć do wniosku do sądu o stwierdzenie nabycia spadku i wnosić o jego otworzenie i ogłoszenie. 

Stwierdzenie nabycia spadku po rodzicach u notariusza

Tak jak wskazywano wyżej, gdy wszyscy spadkobiercy są zgodni co do stanu i składników spadku oraz co do tego, kto ma co dziedziczyć, możliwe jest dokonanie stwierdzenie nabycia spadku u notariusza, która sporządza tzw. akt poświadczenia dziedziczenia, który to ma taką samą moc prawną jak prawomocne postępowanie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. 

Na spotkanie u notariusza muszą udać się wszystkie osoby, które dziedziczą po zmarłym rodzicu- bez znacznie czy są spadkobiercami testamentowymi czy ustawowymi. 

Wizyta u notariusza, która kończy się wydaniem przez niego aktem poświadczenia dziedziczenia jest zatem zdecydowanie szybsza niż postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku przez sąd, jednak jest też droższe. Nadto, w sytuacji, gdy nie mamy kontaktu ze wszystkimi spadkobiercami np. dalszą rodziną, nie jest możliwe dokonania aktu poświadczenia dziedziczenia, a pozostaje wyłącznie droga sądowa w celu dokonania tego - podkreśla adwokat Agata Koschel-Sturzbecher z Kancelarii adwokackiej w Poznaniu. 

Dział spadku - podział majątku po rodzicach

W sytuacji, gdy jesteśmy w posiadaniu dokumentu - postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym rodzicu lub zmarłych rodzicach, bądź akt poświadczenia dziedziczenia dokonany u notariusza możemy przystąpić do podziału majątku po śmierci rodziców. Aby to zrobić, istnieją ponownie dwie możliwości- droga sądowa i droga przez podpisanie stosownej umowy lub u notariusza, jeśli do spadku wchodzi także nieruchomość.  

Umowa, gdy do spadku wchodzi nieruchomość może być podpisana u notariusza ponownie tylko wtedy, gdy wszyscy spadkobiercy są zgodni co do proponowanego podziału i co do składników spadku. W innym wypadku, gdy są co do tego w konflikcie, sprawę będzie rozstrzygał sąd. Wtedy notariusz sporządzi odpowiedni akt, w którym dokona działu spadku. Na jego podstawie można odebrać przyznane nam składniki majątku i dokonać wszystkich niezbędnych spraw urzędowych. 

Gdy sprawa podziału majątku po zmarłych rodzicach stanowi konflikt między spadkobiercami to należy wtedy złożyć do sądu wniosek o dział spadku po zmarłym bądź zmarłych. Z uwagi na trudność i zawiłość tych spraw najlepiej uzyskać profesjonalnej pomocy od adwokata, który specjalizuje się w tego typu sprawach.