>
Otyłość w 95% jest wynikiem dodatniego procesu energetycznego, tzn. przyjmowania zbyt dużych wartości pożywienia o wyższej wartości energetycznej niż wynosi zapotrzebowanie organizmu.
Jeśli cierpimy na nadwagę warto zastanowić się, czy nie czas na odchudzanie. Podstawą procesu odchudzania jest obliczenie należnej masy ciała. Wiemy wtedy ile kilogramów musimy zrzucić, aby osiągnąć właściwą wagę. Można ją ustalić dwoma sposobami:
1.Wg. wzoru Broca, tzn. masa należna = wzrost w centymetrach minus 100.
2.Wg. wzoru Lorentza, tzn. masa należna = wzrost w centymetrach minus 100 minus (wzrost minus150): 4, np. 160 – 100 – 0, 25 x (160 – 150) to się równa 57, 5 kg (ta metoda jest bardziej dokładna)
Rozpoczynając odchudzanie trzeba pamiętać o tym, iż dobra dieta powinna:
-zaowocować schudnięciem
-być zdrowa
-być względnie łatwa do stosowania
-nie prowadzić do poczucia wyczerpania czy zagłodzenia
-nie można doprowadzić do niedoboru składników odżywczych.
Tempo odchudzania nie może być zbyt szybkie (ubytek masy ciała nie powinien być większy niż 0,5 kg tygodniowo).Jeśli przyjmiemy, że 1g tkanki tłuszczowej człowieka daje 7 kcal, czyli 0,5 kg tłuszczu =3500kcal, to aby zredukować masę ciała o 0,5 kg tygodniowo, należy zmniejszyć przyjmowanie kalorii o 3500 na tydzień, czyli o500 kcal dziennie.
Pamiętajmy, że zbyt radykalne odchudzanie doprowadza do zmniejszenia tempa przemiany materii, zaś rzekomy duży na początku spadek masy ciała okazuje się utratą dużej ilości płynów.
Podczas „diety cud” poniżej 1000 kcal dziennie – w krótkim czasie możesz stracić koło 3,5 kilograma płynów i ok 1kg tłuszczu( oczywiście są to dane przybliżone, wynik odchudzania zależy w dużym stopniu od indywidualnych zachowań organizmu). Po zakończeniu takiej diety dochodzi do odzyskania utraconych płynów i tłuszczów, (co jest wynikiem zmniejszenia przemiany materii). Ponadto w dietach o zbyt niskiej wartości energetycznej często występuje deficyt składników pokarmowych, a w trakcie stosowania głodówki czy diety jednostronnej obserwuje się nie tylko zanik tkanki tłuszczowej, ale także mięśni szkieletowych, wątroby, nerek, tarczycy, śledziony oraz osłabienia pamięci, koncentracji uwagi, uszkodzenia mięśnia sercowego, zakłóceń rytmu serca. W związku z drastycznym odchudzaniem, zwłaszcza u młodych dziewcząt, może wystąpić bardzo groźne zjawisko jadłowstrętu psychicznego (anoreksja), trudne do leczenia, kończące się nieraz śmiercią.
Najwłaściwszym postępowaniem przy odchudzaniu jest wprowadzenie diety o zmniejszonej zawartości kalorii, a więc o ograniczonej ilości węglowodanów i tłuszczów. Wysokoenergetyczne desery, słodycze, chipsy itp. powinny być całkowicie wyeliminowane. Dostarczamy za to produkty bogate w błonnik pokarmowy (warzywa, owoce, pieczywo razowe, otręby, chleb, chrupki) Pamiętamy, że owoce i warzywa są źródłem witamin i składników mineralnych. Najlepiej (w miarę możliwości) dostarczać je jak najmniej przetworzone. Ponieważ w diecie niskokalorycznej ogranicza się produkty takie jak masło, śmietana, tłusty ser powinno zwiększyć się ilość warzyw bogatych w beta karoten, a więc więcej surowej marchwi, dyni, pomidorów, sałaty, szpinaku, fasolki szparagowej, groszku zielonego.
W czasie odchudzania należy organizmowi dostarczyć substancje niezbędne do prawidłowego funkcjonowania – białka, składniki mineralne, witaminy (kefiry, sery, drób, chude mięso, ryby, owoce i warzywa). Tłuszcze zawierają najwięcej kalorii, dlatego podlegają największym ograniczeniom. Z diety należy wyłączyć tłuszcze zwierzęce takie jak: boczek, słonina, smalec.
Uwaga! Prawie połowa tłuszczu, który spożywamy występuje w: mleku, jajach, mięsie, wędlinach, drobiu, maśle itp. Należy tak dobierać te produkty, aby zawierały jak najmniejszą ilość tego składnika. W niewielkiej ilości wskazane jest masło i śmietanka (dobre źródło witaminy A, która zapobiega osłabieniu wzroku) a także różne oleje (źródło wielo i jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin E ,F. Wpływają one korzystnie na przemianę tłuszczów w organizmie, stan skóry, włosów, zapobiegają przedwczesnym zmianom miażdżycowym. Potrawy podajemy duszone bez tłuszczu, gotowane, zapiekane w rękawie foliowym. Rezygnujemy z potraw smażonych, pieczonych i duszonych w tradycyjny sposób. Bardzo ważne jest, aby dostarczane pożywienie podzielić na 5 małych posiłków. Nie podjadamy pomiędzy posiłkami.
Pamiętajcie! Odchudzając się stawiajmy na systematykę, urozmaicenie i dostarczanie odpowiednich składników odżywczych.
Opracowała:
Anna Jastrzębska
starszy dietetyk
Źródło:
”Dietetyka”J.Hasik,L.Hryniewiecki,M.Grzymisławski
„Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw” - H.Kunachowicz, I.Nadolna, K.Iwanow, B.Przygoda