Konsument  w języku potocznym jest to osoba, która konsumuje lub nabywa towary i usługi; inaczej – ogniwo występujące na końcu łańcucha ekonomicznego. W polskim prawie konsument został zdefiniowany w kodeksie cywilnym jako "osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową".

Uprawnienia konsumentów wynikają z ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. nr 141 pod poz. 1176 ze zm.). Obowiązki przedsiębiorcy dotyczą trzech głównych zakresów: informacji na temat produktu, wydania go i ewentualnego reklamowania.

Jeżeli chodzi o informacje, to obowiązkowe jest umieszczenie ceny na produkcie, bo na tej podstawie konsument podejmuje decyzję o zakupie. Niezbędne są również dane na temat producenta lub importera.

Wydając nam zakupiony towar sprzedawca musi przekazać nam wszystkie informacje, które pozwola nam właściwe użytkować daną rzecz. Jeżeli zakup wiąże się z montażem, to sprzedawca odpowiada również za nieprawidłowości, które powstaną w wyniku ewentualnych błędów. Podobnie ma się rzecz ze źle przetłumaczoną instrukcją.

Gdy ujawnia się wada towaru to konsument ma 2 miesiące na zgłoszenie niezgodności towaru z umową. Okres gwarancji obowiązuje przez 2 lata, chyba że gwaracja obejmuje dłuższy okres. Powinniśmy uzyskać pisemne potwierdzenie zgłoszenia reklamacji. Sprzedawca ma 14 dni na odniesienie się do naszego zgłoszenia.

Możemy zażądać naprawy lub wymiany reklamowanego towaru, w zależności od naszych preferencji. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy naprawa znacznie przewyższa wartość rzeczy, ale wtedy również musimy się na to zgodzić.

Jeżeli nie da się naprawić lub zamienić uszkodzonej rzeczy, konsument może zażądać obniżenia ceny w zakresie, jaki odpowiada uszkodzeniu.

Ostatecznością jest jednostronne odstąpienie od umowy, np. gdy naprawa nie jest możliwa a wycofano już ten towar z produkcji. W takim przypadku nie jest wymagana zgoda sprzedawcy i umowę taką uważa się za niebyłą.

Istotną dla konsumetów może być zasada domniemanej odpowiedzialności sprzedawcy za wadę, która ujawni się do 6 miesięcy od zakupu. Nawet jeżeli powstała ona z winy producenta, odpowiada za nią sprzedający.

- Około 70 proc. reklamacji udaje się załatwić polubownie – mówi Marek Franków, prawnik i mediator legnickiej delegatury inspekcji handlowej we Wrocławiu.

Niezadowoleni ze sposobu rozpatrzenia reklamacji konsumenci mają prawo złożyć odwołanie od decyzji reklamacyjnej do sklepu lub zwrócić się o pomoc do instytucji konsumenckich: Miejskiego Rzecznika Konsumentów (w Urzędzie Miasta) lub oddziałów Federacji Konsumentów (właściwych miejscowo dla miejsca zamieszkania konsumenta) albo do Inspekcji Handlowej (właściwej miejscowo dla siedziby przedsiębiorcy).