Czym jest depresja?
Najogólniej ujmując, jest to zespół zaburzeń nastroju i funkcjonowania, rozciągających się w czasie i mających silnie obciążający charakter. Prowadzi to do upośledzenia codziennej aktywności życiowej. Nie jest to więc zwykły, chwilowy „dołek”; ciąg depresyjny może trwać wiele miesięcy i wyniszczać organizm na skutek permanentnej niechęci do jakiegokolwiek działania.
Depresja może być uwarunkowana genetycznie; ta postać choroby ma prawdopodobnie podłoże wielogenowe i zazwyczaj najcięższy przebieg. Może też być nabyta na skutek intensywnych traumatycznych przeżyć osobistych, wydarzeń w życiu zawodowym, bądź też ciężkiej choroby somatycznej (nowotwór, alkoholizm, itp.). Przypuszcza się, że w tym ostatnim przypadku depresja może się pojawić także jako następstwo długotrwałego przyjmowania leków.
W leczeniu depresji stosuje się preparaty farmakologiczne dwojakiego rodzaju: selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) oraz tricykliczne antydepresanty (TCA), w zależności od podłoża i nasilenia choroby. Stosowana jest także psychoterapia, a najczęściej – leczenie połączone.
Znaczenie diety w leczeniu depresji
Dieta w leczeniu depresji traktowana jest jako wspomaganie terapii konwencjonalnej. Niektórzy uważają dietę za alternatywną metodę leczenia depresji, jednak brak jest dostatecznych badań na temat możliwości terapeutycznych odżywiania. W każdym razie odżywianie dietetyczne ma tę niewątpliwą zaletę, jaką jest brak przeciwwskazań do jego stosowania.
Badania wykazują, że dieta pozbawiona składników witaminowych i mineralnych, a obfitująca w cukier, gluten i nasycone kwasy tłuszczowe, może mieć wpływ na rozwój depresji. Potwierdzałaby to wyższa częstotliwość epizodów depresyjnych u osób z nadwagą i otyłych, szczególnie u kobiet w wieku 40 – 50 lat, a więc w okresie menopauzy, kiedy zmienia się gospodarka hormonalna i najłatwiej jest przybrać na wadze.
Dieta osoby chorej na depresję powinna przede wszystkim być zbilansowana; musi zawierać wszystkie składniki odżywcze, niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, czyli białka, węglowodany i tłuszcze. Należy jednak podkreślić, że węglowodanów prostych i nasyconych kwasów tłuszczowych powinno być jak najmniej. Natomiast wskazana jest większa podaż błonnika pokarmowego i nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym zwłaszcza omega-3.
Ważne składniki witaminowe i mineralne
W diecie antydepresyjnej należy zwrócić szczególną uwagę na zawartość następujących witamin i soli mineralnych:
Produkty żywnościowe zalecane w depresji
Biorąc pod uwagę powyższe składniki witaminowe i mineralne, najbardziej wskazanymi produktami spożywczymi są:
Lekarze i dietetycy zalecają osobom chorym na depresję spożywanie przede wszystkim produktów naturalnych i niskoprzetworzonych, szczególnie większych ilości świeżych owoców i warzyw. Oczywiście ważne są także produkty pochodzenia zwierzęcego, choć ich podaż powinna być zmniejszona na rzecz produktów roślinnych.
Dieta śródziemnomorska – dobra na depresję
Warzywa i owoce są najważniejszymi składnikami diety śródziemnomorskiej, uchodzącej za jedną z najzdrowszych na świecie. Badania, dotyczące nawyków żywieniowych ludności krajów basenu Morza Śródziemnego wykazują, że osoby, stosujące tradycyjną dietę śródziemnomorską, znacznie rzadziej chorują na depresję, niż osoby odżywiające się w inny sposób.
Posiłki inspirowane dietą śródziemnomorską i wspomagające walkę z depresją, można przyrządzać samodzielnie, choć początkowo osoba chora może tego odmawiać. Z pomocą przychodzi catering dietetyczny, czyli codzienny dowóz gotowych posiłków prosto pod drzwi. Dania skomponowane na bazie tej diety są urozmaicone, zawierają umiarkowane ilości produktów pochodzenia zwierzęcego i większe – warzyw, owoców, pestek, roślin strączkowych i orzechów. W diecie śródziemnomorskiej nie występują, lub występują w śladowych ilościach, tłuszcze zwierzęce, będące źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych. Posiłki przygotowywane są z użyciem oleju słonecznikowego i oliwy z oliwek.
Dania kuchni śródziemnomorskiej, oprócz zalet zdrowotnych, posiadają również niekwestionowane walory smakowe. Warzywa grillowane, faszerowane czy zapiekane, z dodatkiem aromatycznych przypraw ziołowych, rozmaite sałatki z dodatkiem sera owczego lub koziego, ryba pieczona bez tłuszczu i chude mięso (wołowina, jagnięcina) są bardzo chętnie jadane, do tego mają niezaprzeczalną zaletę – są niskokaloryczne, a jednocześnie sycące.
Spośród przypraw, mających największe działanie antydepresyjne, należy wymienić kurkumę i tymianek. Kurkumina (substancja zawarta w kurkumie) zwiększa uwalnianie dopaminy, natomiast tymianek zawiera wspomniany już tryptofan, ponadto oddala bezsenność i łagodzi stres.
Niektóre osoby z depresją dobrze tolerują działanie ziół, które posiadają właściwości łagodzące. W leczeniu łagodnej i umiarkowanej postaci depresji szczególnie pomocne są:
Artykuł przygotowany przez zespół dietetyków z WygodnaDieta.pl